DE AANPAK
Maatschappelijk fit worden
Vanaf de start van de pilot geven Ben, Jeroen en Lieke vorm aan de aanpak. We spreken ze op de locatie Ambachtsweg. Ze begonnen met interviews. In duo’s spraken ze alle 80 mensen die door diverse omstandigheden tot de doelgroep van dit project behoren. Mensen die vaak eerder tijdelijk vrijgesteld werden van de arbeidsverplichtingen. De gemeente West Maas en Waal gunt ze de kans om een bijdrage aan de maatschappij te leveren. De interviews waren een kennismaking van beide kanten.
Luisteren en open vragen
Lieke: ’We zijn er echt voor gaan zitten, namen de tijd en hadden oprechte interesse in de persoon tegenover ons. Als je het hapsnap doet werkt het niet. We moesten soms goed doorgraven om te ontdekken wat iemand in beweging krijgt. Dan hielp het dat we als duo werkten. Ieder heeft zijn eigen invalshoek van waaruit je luistert en vraagt. We begonnen altijd met hele open vragen zoals vertel eens iets over jezelf.‘
Jeroen: ‘We hebben alle drie veel ervaring waardoor we bij iedereen wel een manier vonden die de geïnterviewde aansprak en we konden doorvragen om uit te vinden waar iemand in beweging is te krijgen.’
Ben: ‘We zijn vooral aan het ‘verleiden’. Onze insteek was heel informeel. Er waren mensen die niet kwamen opdagen bij de eerste afspraak. Die nodigden we voor een twee keer uit met een wat formelere brief. We wilden niks opleggen en tegelijk is het doel wel om te participeren ‘
Zorgvuldigheidsbeginsel
De interviews gaven inzicht in wensen, behoeften en mogelijkheden per persoon. Veel mensen waren echt uit beeld. Vanuit dit startpunt is nu per persoon duidelijk wat er nodig is. Er zijn drie groepen:
- Zorg: mensen die worden ondersteund/gecoacht bij hun zorgvraag. En bijvoorbeeld begeleiding krijgen van RIBW of s’Heerenloo. Jeroen spreekt deze mensen in een bepaalde regelmaat.
- Ontwikkelen: Hier zien we in ieder geval de statushouders. Vanwege de taalachterstand koos West Maas en Waal ervoor om hen in deze doelgroep te plaatsen.
- Participeren: Bij deze groep zien we de wens en mogelijkheid om te bewegen en belangstelling voor meedoen en werkzaamheden.
Jeroen: ‘Het gaat echt om participatie in de breedste zin van het woord. Niet meteen betaald werk, maar wel met iets mee willen doen. Soms gebeurt dat hier op de Ambachtsweg en soms elders als vrijwilliger bij bijvoorbeeld de kringloopwinkel. Het zorgvuldigheidsbeginsel is heel belangrijk, net als geduld. We zien dat participeren dan ook kan leiden tot re-integreren.’
De plek zelf is belangrijk
Het fysiek aanwezig zijn in de gemeente heeft om meerdere redenen een meerwaarde voor deze doelgroep. Voor sommigen is het heel moeilijk om zich bij een gangbare vereniging aan te sluiten. En werkt deze loctie als een veilige mini-maatschappij, die als dat mogelijk is, je voorbereidt op weer de maatschappij ingaan.
Vooraf weet je nooit hoe verrassend het kan verlopen
Vele voorbeelden verduidelijken dit. We noemen er een paar.
Ben: ‘We hadden een mevrouw die met een conflict startte. Ze wilde namelijk geen mannelijke coach en vond het aanvankelijk allemaal vreselijk. Toch deden we bij haar in stappen een verrassende ontdekking. Het is balanceren en we hebben in dit soort situaties onderling overleg over wat wijs is. Ze komt onregelmatig naar de locatie. Dan kun je een ‘strenge’ brief sturen, dan weet je zeker dat je haar kwijt bent. Dus dat doen we niet. Toen er toch wat vertrouwen was gewonnen gaf ze aan dat ze voor de computergebruik afhankelijk is van haar kinderen. En blijkt dat ze visueel beperkt is en zichzelf daarvoor schaamt. We hebben haar geholpen door een groot scherm te regelen.’
Jeroen: ‘Je weet vooraf nooit hoe het loopt. Er is een meneer met wie het slecht ging door psychische problemen. Hij was niet van plan om iets te gaan doen. Tegelijk had hij in de gaten dat hij iets moest. Nu heeft hij besloten om koerier te worden en werkt parttime. Hij werkt naar vermogen. En wie weet breidt dat zich nog uit en gaat het werk hem juist helpen.’
"We moesten soms goed doorgraven om te ontdekken wat iemand in beweging krijgt. Dan helpt het dat we als duo werken. Ieder heeft zijn eigen invalshoek van waaruit je luistert en vraagt. We begonnen altijd met hele open vragen zoals vertel eens iets over jezelf"
Beter in je vel zitten levert groei en ontwikkeling op
Ben: ‘Een ander voorbeeld is een mevrouw die moeite heeft met de dagelijkse structuur. Daar werken we nu met haar aan. Ze gaat vroeger haar bed uit, heeft haar huis meer op orde en komt nu eerder dan we oorspronkelijk afspraken en ze blijft langer. Bij deze mevrouw hebben we ook afstemming gezocht met haar hulpverlener. Zo versterken we elkaar in goede zorg voor deze persoon.’
Lieke: ‘Bij een ander persoon zien we ook ontwikkelmogelijkheden. Wellicht wel richting een leerwerkroute. Toch zetten we met haar hele zorgvuldige en kleine stappen. We kijken wat logisch is. Mensen hebben een geschiedenis die je niet kunt wegmoffelen. Vanuit de zorgvuldigheid hopen we duurzaam resultaat te krijgen dat per persoon verschilt. Het gevoel dat iemand gehoord wordt is heel belangrijk om mensen in beweging te krijgen. Ze komen beter in hun vel te zitten, wat groei en ontwikkeling oplevert. Dan volgt een gevoel van ik doe weer mee. Je zou het maatschappelijk fit kunnen noemen en die lijn kunnen we soms doortrekken naar werkfit. Hoe het ook loopt het is belangrijk om te zien dat deze mensen van waarde zijn, ook als ze geen betaald werk verrichten.
Onze collega van het Taalhuis was laatst helemaal verbaasd over een van de deelnemers: ‘jeetje hij is echt opgeknapt joh sprak zij vol verbazing uit.' Deze deelnemer was somber toen hij hier kwam en neemt nu fruit mee uit zijn tuin en laat foto’s zien. Hij is als een bloem opengegaan. Doordat hij al jaren thuiszat was hij dat helemaal kwijt.
Snelheid en saamhorigheid
Ben: We zijn wel verbaasd over de snelheid waarin mensen gaan. Dat geldt ook voor de onderlinge saamhorigheid. Als iemand een dag afwezig is wordt er altijd naar gevraagd. We vieren elkaars verjaardagen en de groep nam zelf het initiatief om een lunch te organiseren voor mijn 12,5 jarig jubileum. Dat zijn toch allemaal tekenen van betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel. En dat zien we ook terug in de opdrachten. Ik leg geen enkele druk op en toch lukt het de groep om aan het einde van de week een klus goed op te leveren.
De werkwijze op de locatie Ambachtsweg blijkt ook geschikt voor sociale activering van mensen uit de doelgroep klantprofiel 3. Werkzaak koopt sociale activering normaal gesproken in bij externe partijen, vaak kleine zorgaanbieders. Door de kleinschaligheid kunnen we de sociale activering hier ook zelf invullen. Inmiddels zijn er ook 2 medewerkers die hier aan hun re-integratie werken.