Strategisch thema
circulair
Refurbished stoelen van Gispen
Werkzaak Rivierenland geeft kantoorstoelen van Gispen een tweede leven. Het resultaat? Trotse medewerkers, een tevreden klant en een mooie bijdrage aan de circulaire economie. Zo’n tweeduizend refurbished Gispen kantoorstoelen met een eigen uniek label. Op het oog splinternieuw en stuk voor stuk in elkaar gezet door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Het is het - voorlopige - resultaat van een succesvolle samenwerking tussen sociale werkvoorziening Werkzaak Rivierenland en meubilairfabrikant Gispen. Een inkijkje.
Een lijntje lag er al, tussen Gispen en Werkzaak Rivierenland. Een paar jaar geleden richtte Gispen de kantoren van het SW-bedrijf in. Robbert de Jonge, senior projectmanager bij Gispen, had op dat moment niet kunnen voorspellen wat een mooie samenwerking eruit voort zou vloeien. “Als commercieel bedrijf krijgen wij in tenderaanvragen steeds vaker de vraag of we kunnen voldoen aan een bepaald percentage SROI-invulling. En dan het liefst regionaal ingevuld. Concreet lag er op dat moment de opdracht vanuit de rijksoverheid om een groot aantal bureaustoelen te revitaliseren.
Ik zocht naar mogelijkheden om dit proces uit te besteden aan een sociale werkvoorziening en dacht algauw aan Werkzaak.” Het SW-bedrijf in Geldermalsen was gelijk geïnteresseerd. “Natuurlijk!”, zegt directeur Elfriede Boer. “Wij zijn altijd op zoek naar uitdagende en zinvolle nieuwe werksoorten voor onze medewerkers. Daarnaast is circulaire economie een belangrijk speerpunt in ons meerjarenbeleidsplan. Dat kwam hier mooi bij elkaar.”
Gedegen voorbereiding
De samenwerking startte met een uitgebreid voorgesprek bij Gispen op locatie, dat in de weken erna werd uitgewerkt tot een goed uitgedacht plan. “We hebben het vanaf het begin heel serieus opgepakt en veel tijd gestoken in een goede voorbereiding”, vertelt accountmanager Wendy Arendsen van Werkzaak.
“We nemen een heel productieproces over, dat heeft flink wat voeten in aarde. Dus wil je van beide kanten eerst serieus kijken of het haalbaar is. Hoe moet het proces eruitzien, waar kunnen we ruimte maken? Welke organisatorische belemmeringen liggen op de loer, voor wie is de klus geschikt? Al dat soort vragen hebben we grondig uitgedacht.” In die opstartfase betrok Werkzaak zelfs al andere SW-bedrijven. “We hadden geen idee waar we aan begonnen. Als wij het niet zouden kunnen, of niet alléén, dan wilden we collega SW-bedrijven achter de hand hebben die het snel zouden kunnen overpakken. Dus namen we die vanaf het begin mee in het proces.”
Dat is voor mij misschien wel de grootste verrassing van het afgelopen jaar: als je mensen uit de doelgroep een duidelijke taak geeft, vervullen ze die nauwgezet. Of het nu gaat om het controleren van een hendeltje of het plaatsten van een rugleuning: ze nemen hun taak serieus en léveren
Gesmeerde pilot
Na het plan volgde de pilot. In januari 2020 kwamen de eerste 66 stoelen aan in de hal van Werkzaak, klaar om uit elkaar gehaald en gerenoveerd te worden. “We hebben er echt een feestmomentje van gemaakt”, vertelt Wendy. “Met een taartje voor alle betrokken medewerkers en een zegje van Robbert vanuit Gispen. We hadden zelfs nieuw gereedschap besteld.”
Het team ging vervolgens aan de slag, onder supervisie van een operation manager van Gispen. Begeleiders werden geïnstrueerd, medewerkers werden begeleid en het vooraf uitgedachte proces werd waar nodig aangepast. Zo installeerde Werkzaak gauw nog even een rollerband en werden er in hoogte verstelbare werktafels besteld. Elke stap van het proces werd gefotografeerd en beschreven. Wendy: “Het ging als een speer. We hadden drie weken gerekend voor de pilot, maar waren in vijf dagen klaar. Op basis van die tijdsmeting konden we prijzen gaan bepalen. We hebben een transparante berekening gemaakt en Gispen drie opties voorgelegd: detacheren bij hen, detacheren bij ons of werken met een stuksprijs.”
Goede kwaliteit
Het werd optie drie. Op basis van de foto’s en ervaringen uit de pilot maakte Werkzaak een duidelijke werkinstructie. Met dit ‘stripboek’ als leidraad startte een maand later een team van tien medewerkers aan de eerste grote batch. 1.080 afgeschreven stoelen werden in het voorjaar van 2020 als nieuw opgeleverd. Door corona lag de boel vervolgens een tijd stil, maar inmiddels wordt er hard gewerkt aan een tweede grote batch. En ook daar zal het niet bij blijven. Robbert: “Het gaat nu om een project van de rijksoverheid, maar het kan maar zo zijn dat we dit type stoelen in de toekomst altijd gaan laten revitaliseren door Werkzaak. En misschien ook nog wel andere werkzaamheden die parallel lopen. Wij vinden het heel belangrijk dat mensen met afstand tot de arbeidsmarkt de kans krijgen zinvol werk te doen en nieuwe dingen te leren. Daarbij is het kwaliteitsniveau van de door Werkzaak gerevitaliseerde stoelen gewoon ontzettend hoog. Dat is voor mij misschien wel de grootste verrassing van het afgelopen jaar: als je mensen uit de doelgroep een duidelijke taak geeft, vervullen ze die nauwgezet. Of het nu gaat om het controleren van een hendeltje of het plaatsten van een rugleuning: ze nemen hun taak serieus en léveren.”
Product met een verhaal
Eerlijk is eerlijk, het zou goedkoper zijn voor Gispen het productieproces intern uit te voeren. Maar dat vindt Robbert niet interessant. “En de klant ook niet”, voegt hij toe. “Of we het nu hebben over de rijksoverheid of andere klanten, voor hen is dit een prachtige manier om te voldoen aan de SROI-verplichting.
Daarbij zijn opdrachtgevers echt bereid te betalen voor iets dat maatschappelijke meerwaarde heeft. Wij leveren een product met een verhaal. Tijdens de eerste batch stoelen is de klant een keer komen kijken in de hal bij Werkzaak. Ze hebben zelf gezien met hoeveel trots en plezier mensen aan deze stoelen werken. Dat laat niemand onberoerd.” Ook bij Werkzaak zijn ze blij met de samenwerking. “Zodra wij roepen dat er nieuwe Gispen-stoelen aankomen, stromen de aanmeldingen binnen”, vertelt Wendy. “Fantastisch toch? Mensen krijgen zin in werk, en dat is zo waardevol.” “Wij willen medewerkers niet bezighouden met werk, maar hen de kans geven iets te doen waar ze trots op zijn”, vult directeur Elfriede aan. “Dit project is daar een geweldig voorbeeld van. Mensen worden aangemoedigd om hun talent te laten zien. Je ziet het zelfvertrouwen gewoon groeien.”
Vier ingrediënten voor succesvolle samenwerking
Wat maakt de samenwerking tussen Werkzaak Rivierenland en Gispen zo geslaagd? Robbert, Wendy en Elfriede noemen vier belangrijke succesfactoren:
Strategisch partnerschap
Wendy: “We hebben meteen bij de start naar elkaar uitgesproken dat áls we dit gaan doen, we het doen als samenwerkingspartners. En niet als opdrachtgever versus opdrachtnemer. Het gaat erom dat je een gemeenschappelijke visie hebt en je ook samen verantwoordelijk voelt. Dat is een connectie die er gewoon moet zijn, denk ik. Gispen wil mensen een kans gunnen, wij ook. Daar gaat het om. Al die andere dingen zijn niet zo belangrijk.” Robbert: “We staan er echt samen in. Mocht er iets misgaan, dan is dat dus ook nooit het probleem van Werkzaak maar een gezamenlijk probleem. Wij kunnen ook tegen onze klant zeggen: jongens, het zit tegen, het duurt een weekje langer. Daar zit ik niet mee.”
Commitment en toewijding
Wendy: “We hebben het traject vanaf het begin heel serieus aangevlogen, er echt een team op gezet. Elfriede gaf vanuit haar rol als directeur volledig commitment. Dat voelde ik heel sterk, waardoor ik met Robbert gelijk de diepte in kon.” Elfriede: “Kijk, ik wil die opdracht graag doen. Tegelijk snap ik wat Robbert moet leveren, en dat hij nat gaat als ik de afspraak niet nakom. Dus zit ik er met mijn volle gewicht bovenop om die deal waar te maken. Desnoods sta ik zelf een weekend aan die rollerband. Het maakt niet uit wat ervoor nodig is, we gaan aan de slag.”
Transparantie en vertrouwen
Robbert: “Ik denk dat het heel belangrijk is open met elkaar te praten over wat wel en niet kan. Dat hebben we vanaf het begin gedaan. Alle kaarten op tafel.” Elfriede: “Bijvoorbeeld over geld. Voor 1 of 2 euro gaan wij niet leveren; we moeten een bepaalde prijs hebben om het rendabel te maken. Als je daar open over communiceert, snapt Gispen dat ook.” Robbert: “Ik weet hoe fanatiek Werkzaak erin staat en dat geeft mij vertrouwen. Ik heb me nooit zorgen gemaakt of het wel zou lukken.”
Ondernemerschap en lef
Robbert: “Ik zie bij Werkzaak veel ondernemerschap. Het is een bewuste keuze om open te staan voor andersoortig werk, ook al is het op nog onbekend terrein. Daardoor kan zo’n project als dit van de grond komen. Werkzaak denkt in mogelijkheden en toont lef.” Elfriede: “Natuurlijk is er aan onze kant ook twijfel geweest, want we hadden het nog nooit gedaan. Ik heb begeleiders bij me gehad die zich afvroegen of medewerkers het wel zouden kunnen. Nou, zeg ik dan, we gaan het gewoon doen. Als je niet weet of je het kan, moet je het proberen toch?”
Dit project is een voorbeeld voor Nederland en is ook gedeeld via www.DiverSWerk.inclusiefwerkt.nl