Fabels over laaggeletterheid
In Nederland hebben meer dan 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met taal en/of rekenen (Algemene Rekenkamer, 2016). Vaak beschikken zij ook over weinig digitale vaardigheden. Dat heeft grote impact op hun persoonlijke leven. Als je moeite hebt met deze basisvaardigheden, vind je minder snel een baan, kun je minder gezond leven en heb je minder grip op je geldzaken.
Onder de term ‘laaggeletterdheid’ vallen alleen mensen die moeite hebben met taal
Laaggeletterden hoeven niet alleen moeite met taal te hebben, maar kunnen ook moeite hebben met rekenen óf taal en rekenen.
Mensen die laaggeletterd zijn, zijn analfabeten
Laaggeletterden kunnen wel lezen, schrijven en/of rekenen, maar beheersen niet het minimale niveau voor een startkwalificatie om te kunnen meedoen in de samenleving. Het minimale niveau is vastgesteld op 2F. Vanaf niveau 2F spreekt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van ‘geletterdheid’. Dit niveau komt overeen met het eindniveau van het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) en mbo 2/3.
Als je niet digitaal vaardig bent, ben je laaggeletterd
Mensen die wel kunnen lezen, schrijven en rekenen maar onvoldoende digitale vaardigheden hebben, behoren niet tot de doelgroep laaggeletterden. Een oudere die zijn geldzaken niet online kan doen of niet online kan werken met een DigiD, maar wel goed is in taal en rekenen is niet laaggeletterd.
Kinderen met een te laag taal- of rekenniveau zijn laaggeletterd
Op kinderen is de term ‘laaggeletterdheid’ niet van toepassing. Tenslotte zijn kinderen en jongeren nog bezig om het eindniveau van vaardigheden te verwerven. Voor (jonge) kinderen kan het daarom volstrekt normaal zijn om te functioneren op een niveau dat we voor volwassenen als laaggeletterd beschouwen. Aan het eind van het basisonderwijs wordt van de leerling verwacht dat deze minimaal het niveau 1F behaalt. Heeft de leerling dit niveau niet behaald, dan beschouwen we dit als een achterstand. Deze leerling heeft een verhoogde kans om later laaggeletterd te worden.